Σε συγκινητική ατμόσφαιρα έγιναν χθες το απόγευμα τα εγκαίνια του χώρου ιστορικής μνήμης της Πανελληνίου Ενώσεως Αγωνιζομένων Νέων στο ανακαινισμένο ιστορικό κτίριο της οργάνωσης στην Καλλιθέα, επί της οδού Φιλαρέτου 108.
Στην τελετή μίλησαν:
Ο Δήμαρχος Καλλιθέας Δημήτρης Κάρναβος
Ο πρώην Δήμαρχος Καλλιθέας Κώστας Ασκούνης
Ο Ακαδημαϊκός και Πρόεδρος Φίλων της Π.Ε.Α.Ν. Επαμεινώνδας Σπηλιωτόπουλος
Στάθης Τουρνάκης – Μέλος Π.Ε.Α.
Τον αγιασμό τέλεσε ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Πατέρας Συμεών Βολιώτης Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Την ξενάγηση έκανε εκπρόσωπος του Μουσείου Μπενάκη ο κ. Αναστάσιος Σακελλαρόπουλος.
Παρευρέθησαν Αγωνιστές της Π.Ε.Α.Ν. και οι οικογένειες τους , εκπρόσωποι Αντιστασιακών Οργανώσεων, η Κυβερνητική Εκπρόσωπος και Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ κα Σοφία Βούλτεψη, ο Υπουργός Ναυτιλίας κος Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής ο κος Απόστολος Κακλαμάνης, οι βουλευτές της Β’ Αθηνών κα Τάνια Ιακωβίδου, κος Τέρενς Κουίκ, ο πρώην Δήμαρχος Καλλιθέας κος Γεώργιος Κυριόπουλος, ο Πρόεδρος της UNISEF Ελλάδος Λάμπρος Κανελλόπουλος (πρώην Υπουργός) εκπρόσωποι των συλλόγων και φορέων καθώς και πλήθος κόσμου.
Στην ομιλία του ο Δήμαρχος Καλλιθέας ανέφερε μεταξύ των άλλων: «Παραδίδουμε στις τωρινές και στις επόμενες γενιές των Καλλιθεατών, ένα χώρο με μεγάλη ιστορική αξία και έντονους συμβολισμούς.
Είμαστε περήφανοι για την πόλη μας, γιατί πάντα ήταν παρούσα στις μεγάλες στιγμές του Ελληνισμού.
Μια από τις πιο σημαντικές, ήταν αυτές της εθνικής μας αντίστασης.
Εδώ στην Καλλιθέα, η ΠΕΑΝ βρήκε ένα από τα πιο ισχυρά της στηρίγματα.
Πολλά από τα μέλη της ήταν Καλλιθεάτες και εδώ αναπτύχθηκε ένα σοβαρό μέρος της δράσης της .
Η ΠΕΑΝ αναμφίβολα ήταν μια πολύ σημαντική αντιστασιακή οργάνωση.
Ήταν μια οργάνωση που δεν λογάριασε κανένα κόστος.
Έκανε εγχειρήματα παρακινδυνευμένα, με αντίκτυπο στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Πιστεύω ακράδαντα ότι τώρα περισσότερο από ποτέ η παγκόσμια κοινότητα έχει ανάγκη από ένα νέο ανθρωπισμό, βάση του ανθρωπισμού είναι η ιστορικότητα.
Είναι η συνείδηση της ρίζας, η συνείδηση της διαδρομής.
Ο σύγχρονος άνθρωπος χρειάζεται την σοφία και την κατεύθυνση που μπορεί να του δώσει η γνώση της ιστορίας.
Και ίσως το μεγαλύτερο όφελος που μπορούμε να έχουμε απ΄αυτό το μουσείο που σήμερα εγκαινιάζουμε, είναι να κάνουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν την ιστορία, να βιώσουν την ιστορική διαδρομή της χώρας και της πόλης μας συγκεκριμένα».
Η ομιλία του Δημάρχου εδώ
Πανοσιολογιώτατε Αρχιμανδρίτη Πατέρα Συμεών Βολιώτη Πρωτοσύγκελε της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών
Σεβαστοί Πατέρες
Αξιότιμοι Κύριοι Βουλευτές
Αξιότιμοι Εκπρόσωποι των Αντιστασιακών Οργανώσεων
Αγαπητοί Συγγενείς των Αγωνιστών ΠΕΑΝ
Καλλιθεάτισσες & Καλλιθεάτες
Φίλες και Φίλοι
Σήμερα , είναι μια μεγάλη στιγμή για την Καλλιθέα.
Παραδίδουμε στις τωρινές και στις επόμενες γενιές των Καλλιθεατών, ένα χώρο με μεγάλη ιστορική αξία και έντονους συμβολισμούς.
Ένα χώρο που θα τονίζει την συμβολή της Καλλιθέας , στην εξέλιξη του σύγχρονου ελληνισμού .
Αλλά και ένα χώρο που θα θυμίζει τις προσωπικές θυσίες πολιτών της Καλλιθέας για το συλλογικό καλό.
Θα ήθελα να συγχαρώ από την καρδιά μου όλους όσους συνέβαλλαν στη δημιουργία του.
Τα μέλη της παλαιάς αλλά και της νέας διοίκησης και κυρίως τον πρώην Δήμαρχο τον Κώστα Ασκούνη και τον πρώην Αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολιτισμού τον Θοδωρή Ψαλιδόπουλο, τους οποίους έχουμε την τιμή σήμερα να είναι κοντά μας.
Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω το Μουσείο Μπενάκη που επιμελήθηκε τον μουσειακό χώρο.
Η Καλλιθέα αποκτά λοιπόν ένα μουσείο Εθνικής Αντίστασης με πολύτιμα εκθέματα χάρις στις δωρεές της οικογένειας Περρίκου και άλλων αγωνιστών .
Εδώ σε αυτό το σπίτι της οικογένειας Μπαλιτσάρη αγωνιστών της ΠΕΑΝ , που φιλοξένησε πολλές από τις συναντήσεις και τις δραστηριότητες της οργάνωσης θα αναπτύξουμε πολλές δράσεις για την ιστορική μνήμη αλλά και έναν γόνιμο διάλογο πάνω σ΄ αυτήν .
Αγαπητοί φίλοι ,
Είμαστε περήφανοι για την πόλη μας , γιατί πάντα ήταν παρούσα στις μεγάλες στιγμές του Ελληνισμού.
Μια από τις πιο σημαντικές , ήταν αυτές της εθνικής μας αντίστασης.
Η πόλη μας ήταν μια από αυτές που πρωταγωνίστησαν σ΄αυτό το μεγάλο έπος.
Προσέφερε γόνιμο έδαφος σε πολλές αντιστασιακές οργανώσεις.
Μια από αυτές ήταν η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
Εδώ στην Καλλιθέα , η ΠΕΑΝ βρήκε ένα από τα πιο ισχυρά της στηρίγματα.
Πολλά από τα μέλη της ήταν Καλλιθεάτες και εδώ αναπτύχθηκε ένα σοβαρό μέρος της δράσης της .
Αυτό το κτίριο αποτελεί μια απόδειξη για αυτό το γεγονός.
Εδώ άλλωστε εκτυλίχθηκαν και μερικές από τις πιο δραματικές στιγμές στην ιστορία της οργάνωσης.
Στην πόλη μας κατέφυγαν , μετά την ανατίναξη της ΕΣΠΟ τα ηγετικά μέλη της οργάνωσης και εδώ συνελήφθησαν από τους Γερμανούς , μετά από προδοσία.
Η ΠΕΑΝ αναμφίβολα ήταν μια πολύ σημαντική αντιστασιακή οργάνωση.
Ήταν μια οργάνωση που δεν λογάριασε κανένα κόστος.
Έκανε εγχειρήματα παρακινδυνευμένα , με αντίκτυπο στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Ένα τέτοιο ήταν η ανατίναξη του κτιρίου της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ στο κέντρο της Αθήνας.
Και νωρίτερα στις 15/8/1942 είχε κάνει το πρώτο σαμποτάζ στην δεύτερη επέτειο του τορπιλισμού της «ΕΛΛΗΣ» που είχε σαν αποτέλεσμα την μερική καταστροφή του Γερμανικού αναρρωτηρίου στην διασταύρωση των οδών Πατησίων & Βασιλέως Ηρακλείου με θύματα τρεις Γερμανούς τραυματίες.
Το δεύτερο σαμποτάζ στο κέντρο της Αθήνας, αφορά την καταστροφή των γραφείων της προδοτικής οργάνωσης Ο.Ε.Δ.Ε. Την επιχείρηση εκτέλεσαν οι Αντώνης Μυτιληναίος , Π. Μιχαηλίδης και Νικόλαος Μούρτος , με βόμβα που τοποθέτησαν στο κτίριο στις 21/8/1942.
Το κόστος που πλήρωσε η ΠΕΑΝ για την δράση της ήταν τεράστιο.
Ο αρχηγός της , ο ήρωας , Κ. Περρίκος εκτελέστηκε.
Ενώ πολλά ακόμη μέλη φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν.
Όμως στην ΠΕΑΝ συναντάμε και άλλες συγκλονιστικές αναφορές .
Ήταν για παράδειγμα το σαφές δημοκρατικό όραμα για την μεταπολεμική Ελλάδα αλλά και το ιδεολογικό πλαίσιο που ήταν μπροστά για την εποχή τους . Ο Κ. Περρίκος μιλούσε από τότε για μια ενωμένη Ευρώπη .
Γι ΄αυτό και η ΠΕΑΝ ενέπνευσε πολλούς ανήσυχους νέους που και αυτοί με τη σειρά τους αργότερα έδωσαν μάχες για τη Δημοκρατία όπως ο Αναστάσιος Πεπονής, ο Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης .
Αυτό όμως που πιο πολύ από όλα την οργάνωση ήταν το ήθος των μελών της.
Πάντα θυμάμαι το μεγαλείο των αγωνιστών της ΠΕΑΝ του Λεωνίδα Τσιριβάκου και Αλέκου Χαλκιόπουλου που είχα την μεγάλη τύχη να γνωρίζω .
Και πάντα θυμάμαι τα τελευταία λόγια του ήρωα Κώστα Περρίκου, στον εξομολογητή του πριν την εκτέλεση « Δεν αισθάνομαι εναντίον σας τίποτα. Εσείς εκάματε το καθήκον σας.
Ομοίως και εγώ έκαμα το καθήκον μου. Είμαι Έλληνας Αξιωματικός της Αεροπορίας , υποσμηναγός.
Σας ευχαριστώ πολύ.» Οι Γερμανοί αξιωματικοί μάλιστα τον χαιρέτησαν στρατιωτικά.
Δυστυχώς , όταν αναφερόμαστε στην Εθνική Αντίσταση , έχουμε χρέος να αναφερόμαστε και στο αιματηρό εμφύλιο που ακολούθησε.
Και έχουμε χρέος γιατί μερικά πράγματα δεν πρέπει να επαναληφθούν σ΄αυτό τον τόπο.
Έτσι στο τέλος της κατοχικής περιόδου , ούτε η ΠΕΑΝ κατάφερε να ξεφύγει από τα δηλητηριώδη βέλη του διχασμού ανάμεσα στις αντιστασιακές οργανώσεις ,ενός ανταγωνισμού δυστυχώς εξελίχθηκε σε έναν αιματηρό εμφύλιο.
Δυστυχώς η χώρα μας έγινε ένα πεδίο ξενόφερτων συγκρούσεων και αυτό δεν πρέπει να το ξαναζήσουμε ποτέ .
Αγαπητοί φίλοι ,
Σε μια κοινωνία που η γνώση εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, στην εποχή του διαδικτύου , πολλοί αναρωτιούνται αν έχει νόημα να κοιτάμε πίσω.
Πολλοί φθάνουν στο σημείο να μιλούν για το τέλος της ιστορίας.
Όμως αλήθεια που βαδίζει ο κόσμος μας;
Κοιτάξτε τι συμβαίνει στη χώρα μας .
Κοιτάξτε τι συμβαίνει γύρω μας.
Η ανθρωπότητα δείχνει να έχει ξεχάσει τις αξίες της.
Ασύλληπτη βία, και αδικία εξαπλώνεται παντού.
Βασικοί αξιακοί πυλώνες αμφισβητούνται.
Η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα , η ανεκτικότητα κλονίζονται.
Ακόμα και πρόσφατες κατακτήσεις όπως η Ευρωπαϊκή κοινότητα και η Ευρωπαϊκή ιδέα, ένα όραμα γενεών αλλά και ένα όραμα των ηρώων της ΠΕΑΝ δείχνει να αποσυντίθεται.
Πιστεύω ακράδαντα ότι τώρα περισσότερο από ποτέ η παγκόσμια κοινότητα έχει ανάγκη από ένα νέο ανθρωπισμό , ένα ανθρωπισμό που εν πολλοίς θα βασίζεται στα επιτεύγματα της διανόησης που γέννησε ο Ελληνισμός.
Χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από ποτέ ένα πανανθρώπινο ιδεώδες , μια κοινή βάση αξιών.
Όμως βάση του ανθρωπισμού είναι η ιστορικότητα.
Είναι η συνείδηση της ρίζας , η συνείδηση της διαδρομής , της αρχής και του στόχου.
Ο σύγχρονος άνθρωπος χρειάζεται την σοφία και την κατεύθυνση που μπορεί να του δώσει η γνώση της ιστορίας.
Έχει ανάγκη από τις αξίες που μπορεί να του προσφέρει, από την συνείδηση του μέτρου και της κλίμακας του μέσα στο χρόνο.
Ναι , η ιστορική γνώση μπορεί να κάνει τις κοινωνίες μας πιο συνεκτικές , πιο ανθρώπινες.
Και τις ζωές μας καλύτερες.
Και ίσως το μεγαλύτερο όφελος που μπορούμε να έχουμε απ΄ αυτό το μουσείο που σήμερα εγκαινιάζουμε , είναι να κάνουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν την ιστορία, να βιώσουν την ιστορική διαδρομή της χώρας και της πόλης μας συγκεκριμένα .
Έτσι , θα δικαιώσουμε και τους ήρωες του ΠΕΑΝ, που με τη ζωή τους , πάλεψαν γι’ αυτό που συγκλονιστικά περιγράφουν στους σκοπούς της ίδρυσης της οργάνωσης τους 83 χρόνια πριν.
Έλεγαν λοιπόν στο καταστατικό τους ότι οι στόχοι της οργάνωσης ήταν εθνικοαπελευθερωτικοί και κατά δεύτερον λόγο πολιτικοί-παιδαγωγικοί.
«Οι εθνικοαπελευθερωτικοί –διαβάζω επί λέξη- συνίσταντο εις την όσον το δυνατόν μεγαλύτερον συμβολήν των Ελλήνων δια την ταχυτέραν απελευθέρωσιν της Χώρας και την αύξησιν των τίτλων της Ελλάδος εις το Συνέδριον της Ειρήνης.
Οι πολιτικοί παιδαγωγικοί σκοποί της Οργανώσεως απέβλεπον εις την διάδοσιν παρά τη ελληνική νεότητι των ,της υγιούς Δημοκρατίας άνευ αναφοράς εις συγκεκριμένα πρόσωπα ή κόμματα και εις την επικράτησιν ενός νέου ιδεώδους πολιτικού και μορφωτικού».
Αυτό λοιπόν , είναι το δικό μας χρέος απέναντι στους αγωνιστές της ΠΕΑΝ.
Μια νέα Ελλάδα, ενός ιδεώδους πολιτικού και μορφωτικού.
Εύχομαι αυτό το μουσείο που σήμερα, παραδίδουμε να συμβάλλει σ΄αυτό.
